Toplumsal cinsiyet kavramı, kadın ile erkek, eril ile dişil arasında var olduğu düşünülen farkları ve bunlar hakkındaki fikirleri belirtmek için kullanılır. Buradaki temel fikir, bu farkların toplumsal olarak inşa edildiğidir. Kadın ve erkek olmanın, kadın ve erkek kimliğinin ne olduğunun hepsi kültürün ürünleridir.
20. yüzyılın sonlarında kullanılan “Toplumsal cinsiyet” terimi cinsiyet farklılığının kültürel inşası açıklamak için kullanıldı. O zamana kadar kadın ve erkek arasındaki farkların doğadan kaynaklandığı, toplumsal ilişkilerini, konumlarını, var olma tarzlarını ve iktidar ilişkilerini belirleyenin de bu farklar olduğu kabul ediliyordu. Bu yaklaşım aslında tüm bunlara bir değişmezlik atfediyordu.
Bugün geldiğimiz noktada kadınların erkeklere kıyasla çoğunlukla dezavantajlı konumda olmalarının nedeni toplumsal cinsiyetin kadınların toplumsal dünyasını şekillendirme tarzıdır. Kadınları dört duvar arasına kapatan, baskı altında tutan ve yaşamlarını tanımlayan ataerkil ilişkileri görünür kılmak ve düzeltmek için hem kadınlara hem de erkeklere bakmak zorundayız. Yani toplumsal cinsiyet sistemlerini incelemeliyiz.
118-T Tarabya Lions Kulübü sponsorluğunda ve uzman psikolog Deniz Çakmakkaya’nın koordinatörlüğünde yürütülen “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Temelli Projeler” kapsamında gerçekleştirilen “Bir de Buradan Bak!” webinar serisinde her ay bir konuğumuzla toplumsal şiddetsizlik için neler yapabileceğimizi konuşacağız. Bunu yaparken de medyadan, edebiyattan, sinemadan ve görsel sanatlardan örneklerle kadın ve erkeğin temsil ediliş şekillerini, rollerini ve ilişkilerini inceleyeceğiz. Etkinliğimiz herkese açık ve ücretsizdir.
1. Bölüm: Medyada toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili ne görüyoruz, ne görmüyoruz?
Tarih: 28 Şubat 2021 Saat: 20.00
“Bir de Buradan Bak!” webinar serisinin birinci bölümde, iletişim uzmanı ve Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği Medya Çalışmaları Koordinatörü Şehlem Kaçar’la beraber medyayı mercek altına alacağız.
Cinsiyete dayalı ayrımcılık, kavramsal olarak her iki cinse gönderme yapsa da kadınların başta insan hakları olmak üzere tüm hak ve fırsatlardan erkeklerle eşit oranda yararlanamamasına işaret ediyor. Ayrımcılığın ve şiddetin kaynağında erkek egemen sistemin ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin olduğunu söyleyebiliriz. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini üreten ve şiddeti besleyen başlıca sistemlerden birisi de medya.
İletişim çağında kitle iletişim araçlarındaki temsiller, özellikle çocuklar, gençler ve aynı zamanda yetişkinler için örnek teşkil ediyor. Bu nedenle toplumsal cinsiyet eşitliği temelli medya okur yazarlığının gelişmesini önemsiyoruz.
2. Bölüm: Masallar bizi nasıl uyuttu?
Tarih: 17 Mart 2021 Saat: 20.00
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yaşamlarımızı nasıl etkilediğini edebiyat penceresinden izleyeceğimiz “Bir de Buradan Bak!” webinar serisinin ikinci bölümde, SEBUKA platformunun kurucusu ve “Uyuyan Güzel Uyandı” kitabının yazarı Av. Aslı Karataş’ı ağırlayacağız.
Uzman psikolog Deniz Çakmakkaya’nın moderatörlüğünde, masalların pekiştirdiği toplumsal cinsiyet rollerini eleştirel bir gözle ele alarak günlük hayatımıza yansımalarını inceleyeceğiz. Daha okuma yazma bilmeden öğrendiğimiz, Aslı’nın da deyişiyle çocukların uykuya dalmasını kolaylaştıran masalların, aslında kültürü nasıl şekillendirdiğini konuşacağız. Masallarda birçok bilinçdışı öğeyle karşılaşırız ve biz farkında bile olmadan bunlar ömür boyu bizi etkilemeye devam ederler. Taa ki bugüne kadar… Uyuyan güzellerin uyanma vakti geldi diyorsanız, 17 Mart Çarşamba akşamı saat 20.00’de bize katılın.
3. Bölüm: Adı yok, sureti var: Sanatta kadının gösterimi
Tarih: 27 Mayıs 2021 Saat: 20.00
“Bir de Buradan Bak!” webinar serisinin üçüncü bölümünde bakışımızı bu kez sanata çeviriyoruz. Toplumsal cinsiyetin görsel sanatlarda nasıl temsil edildiğini tartışacağız bu bölümde.
Sanat tarihi birbirinden farklı kadın imgeleriyle dolu. Kim bu kadınlar, toplumsal konumları ne, nasıl bir hikâyeleri var ve o hikâyeyi kim, nasıl yansıtıyor tuvale ya da heykele? Plastik sanatlarda da göz ardı edilen kadının varoluş hikâyesini sanat tarihçisi, Dr. Melten Yakın Üldes’ten dinleyeceğiz.
Nesneden özneye kadının sanattaki varoluş hikâyesini merak ediyorsanız 27 Mayıs Perşembe akşamı saat: 20.00’de ücretsiz webinar serimizin yeni bölümünü kaçırmayın.
